International Journal of Hematology and Oncology 2014, Vol 24, Num 2 Page(s): 089-096
Kanın Depolanmasında Görülen Oksidatif Hasarda Melatoninin Koruyucu Etkileri

Ilknur SENVER OZCELIK

The Scientific and Technological Research Council of Turkey, Ankara, TURKEY

Keywords: Tam kan saklama, Oksidatif stress, Melatonin
Kanın depolanması sırasında oksidatif stresin arttığı iyi bilinmekte ve depo kanın kalitesinin daha uzun sürelerle korunması için yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada, kan bankası şartlarında saklanan tam kan örneklerinde bir antioksidan olan melatoninin etkisi araştırılmıştır. Sağlıklı gönüllü bir grup insandan venöz kan örnekleri, antikoagulanlı torbalara alınmıştır. Bağıştan hemen sonra kan, kontrol grubu ve melatonin grubu olarak iki gruba ayrılmış ve bağış gününde ve sonraki üç hafta boyunca her hafta çeşitli biyokimyasal analizler yapılmıştır. Ortalama eritrosit ve trombosit hacim değerleri saklama boyunca artmış, ancak melatoninle bu değerler normale yakın seyretmiştir. Beklendiği gibi, saklanan kanda asidite, ozmotik frajilite ve oksidatif hasar artmıştır. İlginç olarak, melatonin ilavesi asiditeyi, ozmotik frajiliteyi ve oksidatif hasarı (malondialdehit seviyelerini azaltıp superoksit dismutaz aktivitesini artırarak) anlamlı olarak düşürmüştür. Kontrol grubunda 14. gün pH değeri 6.68±0.04 iken, melatonin grubunda bu değer 7.00 ± 0.03 idi. Malondialdehit düzeyi kontrol grubunda 21. gün 1.223±0.05 iken melatonin grubunda bu değer 0.723±0.04 idi (p< 0.05). Superoksit dismutaz aktivitesi de 14 ve 21. günlerde melatonin grubunda (151.3±12.2 and 82.8±9.2) kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti (111.8±6.5 and 44.8±3.0) (p< 0.05). Bu sonuçlar, oksidatif hasarın tam kanın saklanmasında ortaya çıkan hasarlara neden olan mekanizmalar arasında önemli bir yer tuttuğunu ve melatoninin bu hasarlar üzerinde faydalı etkileri olduğunu göstermektedir.