International Journal of Hematology and Oncology 2013, Vol 23, Num 2 Page(s): 097-103
Baş Boyun Kanseri: Radyoterapi Sonrası Boyun Artrokinematik Parametreleri ve Yutma Fonksiyonundaki Değişiklikler

Selen SEREL1, Numan DEMIR1, A. Ayşe KARADUMAN1, Mustafa CENGIZ2, Yavuz YAKUT1

1Hacettepe University, Faculty of Health Sciences, Department of Physiotherapy and Rehabilitation, Ankara, TURKEY
2Hacettepe University, Faculty of Medicine, Department of Radiation Oncology, Ankara, TURKEY

Keywords: Baş boyun kanseri, Radyoterapi, Yutma, Boyun yapıları, Disfaji
Çalışmanın amacı; baş boyun kanserli (BBK) hastalarda radyoterapi (RT) sonrası boyun artrokinematik parametreleri ve yutma fonksiyonundaki değişiklikleri göstermektir. BBK’lı 40 hasta RT öncesi, sonrası 1 ve 3. aylarda değerlendirildi. Artrokinematik parametreler olarak boyun postür, normal eklem hareketi, kas kuvvet ve enduransı değerlendirildi. Klinik ve radyolojik yutma fonksiyon değerlendirmeleri de yapıldı. Hastaların yaş ortalaması 53,22±10,92 yıldı. Postür analizinde baş anterior tilti, kifoz ve omuz protraksiyonu RT sonrası 3. ayda daha fazla idi (p< 0.001). RT sonrası boyun fleksiyon, lateral fleksiyon ve rotasyon limitasyonları arttı (p< 0.001), boyun kas kuvvet ve enduransı giderek azaldı (p< 0.001). Aynı zamanda RT sonrası tüm bu yan etkilerle birlikte yutma fazları kötü yönde etkilendi (p< 0.001) ve tüm kıvamlarda aspirasyon şiddeti giderek arttı (p< 0.05). Sonuç olarak RT erken dönemden itibaren olumsuz etkilerini göstermeye başlamaktadır. Diğer çalışmalardan farklı olarak RT’nin baş ve boyun yapılarını olumsuz yönde etkilediği ortaya konuldu ve bu da RT’nin yutma fonksiyonunu nasıl etkilediği açıklamaktadır. Bu yüzden yutma rehabilitasyonuna baş boyun yapı hareketlilik, kuvvet ve endurans değerlendirme ve egzersizlerini dahil etmek çok önemlidir.