International Journal of Hematology and Oncology 2008, Vol 18, Num 2 Page(s): 99-106
Akciğer Kanserli Hastaların Yaşam Kaliteleri ve Sağlık Bakım Hizmet Beklentileri

Zühal GÜLTEKİN1, Gül PINAR2, Tevfik PINAR3, Gül KIZILTAN4, Nevin DOĞAN2, Lale ALGIER2, Işıl BULUT5, Özgür ÖZYILKAN6

1Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü, ANKARA
2Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri Bölümü, ANKARA
3Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, KIRIKKALE
4Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetisyenlik Bölümü, ANKARA
5Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü, ANKARA
6Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Tıp Fakültesi Onkoloji Bölümü, ANKARA

Keywords: Küçük hücreli dışı akciğer kanseri, Yaşam kalitesi, Akciğer kanseri, Bakım kalitesi, SF-36, Hastane anksiyete depresyon skalası, Multidisipliner yaklaşım
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) tüm akciğer kanser tanılarının yaklaşık %80’ini oluşturur. Genellikle, bu tip akciğer kanserlerinin 2/3’ü tanı anında ileri evreye sahiptir ve prognoz oldukça kötü seyreder. Hastaların evrelerine göre tedavilerinde, kemoterapi ve/veya eş zamanlı kemoradyoterapi uygulanmaktadır. Tedavide kullanılan güçlü kemoterapötikler ve radyoterapiye bağlı olarak yan etkiler de bu oranda ağır seyretmektedir.

Bu çalışma, akciğer kanseri olan hastaların yaşam kaliteleri ve sağlık bakım hizmet beklentilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya, ileri evre küçük hücreli dışı akciğer kanserli 40 hasta alınmıştır. Araştırmada hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek için SF-36 yaşam kalitesi ölçeği, depresyon ve kaygı düzeylerini belirlemek amacıyla Hastane Anksiyete ve Depresyon skalası (HAD), performans düzeylerini saptamak için de ECOG performans ölçeği kullanılmıştır.

SF-36 yaşam kalitesi ölçeğinin değerlendirilmesi sonucunda hastaların tüm alt ölçeklerde puan ortalamalarının 50’nin altında olduğu saptanmıştır (p<0.05). En düşük puan ortalamaları, emosyonel ve fiziksel rol güçlüğü alt ölçeklerinden alınmıştır. HAD ölçeğine göre, hastaların anksiyete ölçek puan ortalaması 8.4±4.2 (sınırda-anormal) olarak saptanırken, depresyon ölçek puan ortalaması 7.6±4.8 olarak (normal) belirlenmiştir. Hastaların ECOG performans değerlendirmelerinde %20.5’inin 0, %44.1’inin 1, %32.4’ünün 2, %2.5’inin 3 skor aldıkları saptanmıştır.

Küçük hücreli dışı akciğer kanseri hastalarının yaşam kalitelerinin düşük olduğu, psikolojik ve fizyolojik fonksiyonlarının bozulduğu ve yeterince sağlık bakım hizmeti alamadıkları gözlenmiştir.