International Journal of Hematology and Oncology 2002, Vol 12, Num 2 Page(s): 107-113
İMMÜN MODÜLATÖR VE TÜMÖR SUPRESSÖR OLARAK İRF-1

NİLÜFER G. İMİR1, KAYAHAN FİŞKİN1, OSMAN N. ÖZEŞ1

Akdeniz Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Antalya

Keywords: immünmodülasyon, tümör supressör geni, irf-1
IRF-1 (Interferon Regulatory Factor-1) geni başlangıçta Tip I IFN genleri ve IFN-inducible genlerin expresyonlarının düzenlenmesinden sorumlu pozitif transkripsiyon faktörü olarak tanımlanmıştır. Son zamanlarda ise IRF-1'in bir tümör supresor gen olarak çalıştığı birçok yazar tarafından ifade edilmiştir. IRF-1 transkripsiyon faktörü IRF-2, IRF-3, IRF-4, IRF-5, IRF-6, IRF-7, ISGF-3 ve ICSBP'yi içeren IRF ailesine dahildir. İnsan IRF-1 geni 5. kromozomun uzun kolu üzerinde (5q31.1) bulunmaktadır. IRF-1 genini kodlayan cDNA ve bu genin promotoru klonlanmış ve fonksiyonel olarak karakterize edilmiştir. IRF-1'in bir transkripsiyon faktörü olarak işlev görebilmesi translasyon sonrası geçirdiği modifikasyonlara bağlıdır. Yapılan bazı çalışmalarda, IRF-1'in dsRNA bağımlı protein kinaz PKR (p68 kinaz) ve Kazein kinaz II tarafından fosforile edildiği ve bu fosforilasyonların IRF-1'in biyolojik fonksiyonlarını olumlu etkilediği gösterilmiştir. Son yıllarda IRF-1'in apoptosis, fenotipik reversion, hücre büyümesi ve hücre döngüsünün kontrolünde rol oynadığı deneysel olarak gösterilmiştir. Ayrıca lösemi tanısı konmuş hastalarda ve prelökemik sendromlu hastalarda sıklıkla IRF-1 geninin kromozomal delesyonu saptanmıştır. Sonuç olarak, biz bu yazımızda IRF-1'in yapısı, immün düzenleyici ve tümör baskılayıcı olarak etkin olduğu işlevleri üzerinde duracağız.